سرهنگ مصطفایی در گفت و گو با ایسنا، در این باره گفت: برای مقابله با آسیب‌ها و مشکلاتی که از مسئله ناموسی و تعصبات ناشی می‌شود نیز باید فرهنگ سازی گسترده‌ای در جامعه صورت گیرد. قتل‌های بسیاری به علت نادانی و جهالت افراد بر اثر تصمیمات آنی صورت می‌گیرد که ریشه در انحرافات اخلاقی افراد در مناسبات اجتماعی دارد.
15 درصد قتل‌ها با انگیزه ناموسی است
وی در مورد قتل‌های ناشی از مسائل ناموسی خاطر نشان کرد: ممکن است در ذهن اغلب افراد این چنین تصور شود که اغلب قتل‌ها با انگیزه مسائل ناموسی واقع می‌شوند در حالی که در بین قتل‌های کشف شده، حدود 15 درصد آنها با انگیزه مسائل غیراخلاقی، منکراتی و ناموسی بوده است.
مصطفایی افزود: منشا و ریشه وقوع اکثر قریب به اتفاق این قتل‌ها در عدم رعایت اصول اخلاقی و عرف جامعه از سوی برخی افراد، کشیده شدن به برقراری روابط غیر متعارف و سعی برای حل موضوع از طریق رفتار جنایی است.
وی با بیان اینکه حاصل روابط غیرمتعارف که مغایر اصول شروع، فرهنگ و عرف جامعه است، به صورت مختلف ممکن است تبعات تلخ و منفی خود را در زندگی و خانواده فرد نشان دهد. گفت: طلاق، خودکشی، مورد اخاذی قرار گرفتن و سرانجام قتل از عواقب این موضوع است.
معاون مبارزه با جرائم جنایی پلیس آگاهی ناجا افزود: ممکن است بستگان یک فرد متوجه این رابطه شوند و با توجه به وضعیت فرهنگی و تعصبات قومی با این توجیه که آن فرد لکه ننگی بر دامن آنان است و باید پاک شود اقدام به قتل وی کنند. در مواردی دیگر، طرفین رابطه غیرمتعارف، از ترس افشای رابطه و گریز از تبعات آن اقدام به قتل می‌کنند. در این موارد گاهی افراد بی‌گناه و کودکان نیز قربانی خطای افراد بزرگسال می‌شوند.
مصطفایی تصریح کرد: بسیاری از کسانی که مرتکب این نوع از قتل‌ها شده‌اند در ابتدای امر قصد جنایت نداشته‌اند و در عالم خیال خود تنها یک دوستی و رابطه ساده عاطفی یا غیره را ترسیم کرده بودند، اما به جنایت ختم شده است.شاید یکی از محک‌های سنجش درست یا غلط بودن یک رفتار آن باشد که فرد فاش شدن آن روابط را تصور کند و ببیند در صورتی که دیگران از روابط وی مطلع شوند احساس شرمندگی و پیشمانی خواهد کرد یا به آن افتخار خواهد کرد. با این محک شاید در بسیاری از رفتارهای خود بازنگری کند و در آینده دچار عذاب نشود.
معاون مبارزه با جرائم جنایی پلیس آگاهی ناجا در مورد قتل‌هایی که ناشی از تعصبات بی‌مورد است، تاکید داشت: بعضی وقت‌ها هیچ رفتار غلط و خطایی از قربانی سرنزده است و جنایت حاصل تعصبات غلط و سوء‌سظن بی‌مورد است. هرچند این موارد نادر هستند اما باز هم در بعضی مناطق گاهی اتفاق می‌افتد. مثلا فردی با مشاهده تماس تلفنی یا پیامک ناشناس و موارد از این دست در ذهن خود رابطه‌ای را تصور کند و بدون بررسی اقدام به تلافی و انتقام می‌کند.
مصطفایی گفت: شخصا در اغلب پرونده‌های قتل نسبت به متهم به قتل حس ترحم دارم چون فکر می‌کنم متهم نیز به نحوی قربانی جهالت، ساده‌اندیشی، سنن و رسوم غلط جاری در طایفه، قوم و به نوعی قربانی خطای دیگران شده است. با فرض بر اینکه به سبب روابط خانوادگی بین متهم و قربانی یا سایر شرایط این فرد از مجازات قانونی رها شود باز هم از نظر انسانی فکر نمی‌کنم، خاطره تلخ از بین بردن یک عزیز را بتواند فراموش کند.
زن‌کشی در صدر قتل توسط بستگان
معاون مبارزه با جرایم جنایی پلیس آگاهی ناجا درباره قتل‌های فامیلی اظهارداشت: زمانی که بین متهم و مقتول نسبت خانوادگی و فامیلی وجود داشته باشد، این نوع از قتل‌ها در ردیف «قتل توسط بستگان» ثبت می‌شوند. در سال 1390 از مجموع قتل‌هایی که اتفاق افتاده، در حدود 33 درصد آنها رابطه فامیلی بین متهم و مقتول وجود داشت.
وی با بیان اینکه در یک سوم قتل‌ها واقع شده، متهم به قتل از بستگان مقتول بوده است. گفت: این موارد با انگیزه‌های مختلف مانند بیماریهای روانی، اعتیاد، مصرف قرص‌ها یا مواد روانگردان، اختلاف‌های مالی یا مسائل اخلاقی و ناموسی روی داده‌اند. در آمار قتل‌هایی که توسط بستگان صورت گرفته است، قتل زن توسط شوهر سهم بیشتری نسبت به سایر موارد دارد.
مصطفایی در مورد نقش پلیس در پیشگیری و پیش‌بینی و مقابله در وقوع جرم اعلام کرد: ما وقتی از یک موضوع به عنوان حادثه یاد می‌کنیم یعنی پدیده خلاف روال عادی و روزمره زندگی، این وقایع نیز در ردیف حوادث به حساب می‌آیند که تعداد آنها نادر است. مورد توجه قرار گرفتن و اظهار تعجب از شنیدن آنها نیز دلیلی بر نادر بودن آنهاست.
وی افزود: پلیس آگاهی عهده‌دار پی‌جویی جرم و کشف آن است،اما در این فرایند با مسائلی وقوف پیدا می‌کند و آنها را طی گزارش‌های تحلیلی به مراجع مسئول منعکس می‌کند. حل این مسائل هم در گرو اقدامات فرهنگی مناسب است. محصولات فرهنگی مخرب، سنن و رسوم غلط که مغایر اخلاق، شرع، قانون و حتی عرف جامعه هستند در وقوع این حوادث نقش دارند.
مصطفایی اظهار داشت: رعایت اصول اخلاقی و رفتارهای مبتنی بر عقل و منطق و حل مشکلات احتمالی، از طریق مشورت با افراد دلسوز و فهیم و پرهیز از توسل به خشونت برای حل مشکلات، مهمترین توصیه است که می‌تواند از بروز حوادث تلخ جلوگیری کند.
نرخ واقعی قتل در کشور 2/7 در یک هزار نفر است
وی در مورد آمار کشف و وقوع جرائم جنایی پلیس آگاهی ناجا در سال 90 اظهارداشت: در مجموع جرایم جنایی در سال 1390 کاهش وقوع و افزایش کشف داشتیم. در جرم قتل حدود 5 درصد کاهش و در وقوع 5.5 درصد افزایش کشف داشتیم، نرخ وقوع قتل در سال 1390 رقم 2.9 (دو ونه درصد) در هر یکصد هزار تن است و این رقم در سال 1389 به میزان 3.1 (سه و یک درصد) بوده است.
معاون مبارزه با جرائم جنایی پلیس آگاهی ناجا افزود: تعدادی از قتل‌های واقع شده مربوط به مهاجران و اتباع بیگانه است که اگر این قتل‌ها را از مجموع کسر کنیم نرخ واقعی قتل در کشور 2.7 درصد در هر یکصد هزار تن بوده است. کشفیات قتل نسبت به وقوع در سال گذشته 86.5 درصد است.
وی افزود: درسرقت مسلحانه بیشترین کاهش وقوع را داریم و آمار وقوع این نوع سرقت در مقایسه با سال 1389 حدود 40 درصد کاهش دارد.
به گفته مصطفایی کشفیات سرقت مسلحانه نسبت به وقوع در سال گذشته حدود 80 درصد بوده است.
